Przywykliśmy do tego, że na każdym kroku napotykamy na banery reklamowe czy informacyjne, na których znajdują się oznaczenia/logotypy określonych firm.
Najbardziej banalny przykład to informacja zakładu blacharskiego, że prowadzi naprawę takich marek jak BMW czy Audi. Na gruncie email marketingu również zdarza się, że chcemy wykorzystać jakieś oznaczenia. W kategoriach prawnych mogą być one traktowane jak znaki towarowe.
Czym są są znaki towarowe?
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny (w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna – w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy), jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Znak towarowy a prawa ochronne
Na znaki towarowe udzielane są prawa ochronne – a to powoduje, że wraz z jego uzyskaniem, mamy prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Skoro ma to być prawo wyłączne, czy oznacza to, że nikt inny nie może wykorzystać tego samego znaku? Nie całkiem, ponieważ prawo własności przemysłowej nie daje uprawnionemu prawa do zakazywana używania przez inne osoby w obrocie:
- ich nazwisk lub adresu;
- oznaczeń wskazujących w szczególności na cechy i charakterystykę towarów, ich rodzaj, ilość, jakość, przeznaczenie, pochodzenie czy datę wytworzenia lub okres przydatności;
- zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru, zwłaszcza gdy chodzi o oferowane części zamienne, akcesoria lub usługi;
- zarejestrowanego oznaczenia geograficznego, jeżeli prawo do jego używania przez te osoby wynika z innych przepisów ustawy.
Używanie oznaczeń wskazanych powyżej jest dozwolone tylko wówczas, gdy odpowiada ono usprawiedliwionym potrzebom używającego i nabywców towarów, a jednocześnie jest zgodne z uczciwymi praktykami w produkcji, handlu lub usługach. Biorąc to pod uwagę, trudno będzie znaleźć podstawę do tego, aby zgodnie z przepisami prawa, tak po prostu posłużyć się znakiem towarowym w celach reklamowych.
Naruszenie prawa ochronnego znaku towarowego
Jeżeli jednak zdarzy się, że znak towarowy zostanie użyty wbrew obowiązującym przepisom, to należy liczyć się z konsekwencjami. Osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia – również naprawienia wyrządzonej szkody.
Czy nie ma zatem wyjścia? Było wiele spraw sądowych, których rozstrzygnięcia dostarczają wskazówek dla ograniczenia tego ryzyka. Może to nastąpić chociażby w następujący sposób:
- fakt informowania o towarze nie może szkodzić reputacji znaku chronionego rejestracją (orzeczenie z dnia 4 listopada 1997 r. w sprawie C-337/95, Parfums Christaian Dior BV przeciwko Evora BV);
- użycie cudzego znaku towarowego jest dozwolone, jeżeli jednak nie prowadzi to do mylącego wrażenia o istnieniu gospodarczych powiązań pomiędzy uprawnionym ze znaku a używającym go w celu reklamy i informacji o sprzedawanych towarach czy prowadzonej działalności (orzeczenie z dnia 23 lutego 1999 r. w sprawie C-63/97, Bayerische Motorenwerke AG i BMW Niederland BV przeciwko Ronald Karel Deenik);
- użycie znaku nie może sugerować w szczególności, że używający znaku należy do sieci handlowej lub usługowej zorganizowanej przez uprawnionego ze znaku (Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 października 2004 r. sygn. akt III CK 410/03).
Jak postępować?
Powyższe objaśnienia,przykłady i wskazówki jasno dowodzą, że tam gdzie jest to możliwe, najbezpieczniej jest po prostu uzyskać od uprawnionego podmiotu, do którego znak towarowy należy, odpowiednie zezwolenie/licencję (często w umowach współpracy znajdują się stosowne postanowienia w tym zakresie).
Czy powyższy post pomógł Wam zrozumieć istotę znaków towarowych w kontekście prawa polskiego i europejskiego? A może są inne tematy, o których chcielibyście przeczytać? Czekamy na Wasze opinie w komentarzach!